De ui is oorspronkelijk afkomstig uit het gebied van voormalig Perzië, Pakistan, zuid Rusland. De ui is waarschijnlijk via Mesopotamië (het Tweestromenland tussen de Eufraat en Tigris) in Egypte terecht gekomen. In Egypte is de ui al ruim 5000 jaar een belangrijk voedingsmiddel. Via Kreta en de Grieken leerde de rest van Europa de ui kennen en waarderen.

Vitamines en mineralen
Uien bevatten het meeste vitamine C. Verder zit er redelijk wat B6 en B11 in. Het bevat de mineralen molybdeen, ijzer, chroom, mangaan en kalium. Ook bevatten uien het aminozuur tryptofaan. In vergelijking met andere groenten bevatten uien niet veel verschillende voedingsstoffen maar het aantal gezonde polyfenolen is zo hoog dat dit de geneeskracht van de ui tot grote hoogten doet opstijgen. In uien zitten relatief veel polyfenolen, meer dan in tomaten, wortels, paprika en ook meer dan in zijn directe familieleden uit de allium-categorie zoals prei en knoflook.

Oxidatieve schade
Polyfenolen zijn een grote groep natuurlijke stoffen die gevonden worden in planten en gekenmerkt worden door de aanwezigheid van meer dan één fenoleenheid per molecuul. Polyfenolen zijn de meest overvloedige antioxidanten in onze voeding en beschermen cellen als tegen oxidatieve schade. Oxidatieve schade wordt vaak in verband gebracht met degeneratieve ziekten zoals kanker. Een werking wordt meestentijds veroorzaakt door een combinatie van stoffen en factoren.

Zelfs na koken bereiken de meeste polyfenolen de dunne darm intact. Bacteriën spelen een belangrijke rol in de stofwisseling en opname van polyfenolen. Polyfenolen die de darm bereiken, worden omgezet door bacteriële enzymen en vervolgens opgenomen. Het vermogen om specifieke polyfenolen te verwerken en op te nemen hangt dus af van zijn of haar darmflora.

De belangrijkste polyfenol in ui is quercetine. Deze antioxidant gaat het bederf van vetzuren tegen door vrije radicalen te neutraliseren. Dat is dan ook de belangrijkste reden voor het feit dat uien preventief werken tegen kanker. De ui als antikankermedicijn is ruimschoots onderzocht door de wetenschap.

Vrije radicalen
Vrije radicalen zijn bijproducten die dagelijks ontstaan bij o.a. de normale stofwisseling. Het ontstaan is niet te voorkomen. Deze vrije radicalen kunnen schade toebrengen aan het DNA, ze tasten de celmembranen aan, ze beschadiging enzymen en ze maken dwarsverbindingen in collageen vezels. Hierdoor verliest weefsel zijn soepelheid. Dit wordt goed zichtbaar bij de ouder wordende huid maar gebeurt ook in het lichaam en maakt zo bloedvaten stugger en hierdoor meer kwetsbaar. Vrije radicalen worden uitgeschakeld door stoffen als Vitamine C en E, Caroteen, Selenium en Glutathion. Helaas kan de schade veroorzaakt door vrije radicalen niet meer ongedaan gemaakt worden.

De aanwezigheid van antioxidanten zorgen voor een remming op de veroudering van de huid. Echter, ook een jonge huid kan baat hebben bij uien. Dankzij de antimicrobiële, antibacteriële en ontstekingsremmende eigenschappen zou het acne in kunnen dammen.

Chemokuurondersteunend
Sommige kankers kennen een verminderd risico om ze te krijgen als je ze eens of tweemaal per week eet. Voorbeelden hiervan zijn strottenhoofdkanker, darmkanker en eierstokkanker. Het eten van meer dan 80 gram verse ui per week gaat gepaard met een bijna 40% kleinere kans op dikke darmkanker, vergeleken met mensen die geen ui eten. De kans op kanker aan de eierstokken is 43% kleiner en de kans op strottenhoofdkanker 56%.
Voor mondkanker geldt dat uien dagelijks gegeten moeten worden om een duidelijk kleinere kans op deze ziekte te krijgen. De ui past prima in een chemokuurondersteunend dieet.

Immuunsysteem
Quercetine zwakt de complicaties van diabetes af en versterkt de werking van vitamine C.

Naast quercetine, bevat de ui ook exclusief de polyfenol onionin A dat o.a. zwavel bevat. Onionin A ondersteunt de vorming van witte T-cellen, en versterkt daarmee het immuunsysteem.

Melk kan de werking van polyfenolen tegengaan. Dat komt door de caseïne wat in melk zit. Caseïne is rijk aan het aminozuur proline dat de werking van polyfenolen tegenwerkt. Overigens is dit aminozuur ook in speeksel aanwezig, maar niet voldoende om de voedzame werking te hinderen.

Bloeddruk
Uien verlagen de bloeddruk, maar ook het risico op bloedklontering (trombose) waardoor de kans op hart- en vaatziekten zoals een hartaanval verlaagd wordt. Van uien is eveneens aangetoond dat het de botdichtheid verbeterd en dus broze botten voorkomt. Uien verstevigen het heupgewricht.

Bindweefsel
Door de aanwezigheid van een relatief grote Biologisch goed beschikbare hoeveelheid vitamine C, wordt de kwaliteit van het alom in het lichaam aanwezige bindweefsel bevorderd, door verhoging van de collageenproductie. Bindweefsel treffen we aan rond de bloedvaten, organen en gewrichten. Het is het cement van het lichaam. De kans op reumatoïde artritis, ontstekingsreuma, wordt door deze eigenschap verkleind. Daarnaast kunnen andere ontsteking eveneens met de consumptie van uien voorkomen worden, o.a. ook door de aanwezige zwavel.

Chinese geneeskunde
In de Chinese geneeskunde worden uien gebruikt om angina te bestrijden. Ook worden uien gebruikt om bacterie-infecties, ademhalingsziekten (astma) en hoesten tegen te gaan. Uien zijn een zeer goed middel tegen griep en verkoudheid. Quercetine in uien helpt te beschermen tegen hooikoorts. Wanneer je wilt afvallen is het eten van uien aan te raden. Wanneer je ui eet, zal je lichaam namelijk minder vetcellen ontwikkelen. Het eten van ui bevordert ook de stofwisseling.

Tenslotte, werkt de ui als een natuurlijk antibioticum, door ziekteverwekkende bacteriën, met name in de mond, te bestrijden. Vanwege deze eigenschap werd de ui al honderden jaren geleden als medicinaal voedsel ingezet om ziekten te verdrijven.